O projekcie
Celem projektu „System VR Mind i VR Mind+ – badania i przygotowanie do wdrożenia” jest opracowanie systemu komputerowego wykorzystującego rzeczywistość wirtualną (ang. virtual reality) do terapii fobii społecznej.
Projekt rozpoczął się w 2017 roku, a jego zakończenie planowane jest na rok 2019. W ramach zaplanowanych działań, jednym z głównych elementów, jest przeprowadzanie rejestrowanych, randomizowanych i wieloośrodkowych badań klinicznych skuteczności i bezpieczeństwa opracowywanego systemu na próbie 150 osób u których rozpoznano fobię społeczną.
Projekt jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, a nad pracami badawczymi czuwa Rada Naukowa w skład której wchodzą naukowcy, psychiatrzy i terapeuci z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego a także pracownicy Centrum Terapii Dialog.
Obecnie trwa rekrutacja osób badanych. Zarejestruj się i weź udział w badaniu.
O badaniu
Projektowane badania mają ocenić bezpieczeństwo i skuteczność nowoczesnej terapii fobii społecznej wykorzystującej rzeczywistość wirtualną na tle standardowego leczenia czyli terapii poznawczo-behawioralnej. Badania będą prowadzone z poszanowaniem zasad etyki oraz z uwzględnieniem dobrych praktyk klinicznych i najwyższych naukowych standardów. W celu dochowania należytej staranności badawczej badanie zostanie zarejestrowane w bazie ClinicalTrial.gov jak również zgłoszone do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Plan zakłada przeprowadzenie dwóch badań: badania pilotażowego oraz badania klinicznego.
- Badanie pilotażowe
- Liczba osób badanych: 20
- Liczba sesji: 4 (każda ok. 1 godziny)
- Planowany okres badania: IV.2018-VI.2018
- Badanie kliniczne
- Liczba osób: 150
- Warunki eksperymentalne:
- Warunek kontrolny: standardowa terapia poznawczo-behawioralna prowadzona przez terapeutę
- Warunek eksperymentalny 1: terapia poznawczo-behawioralna wraz z ekspozycją w rzeczywistości wirtualnej prowadzona przez terapeutę
- Warunek eksperymentalny 2: terapia ekspozycyjna wykorzystująca rzeczywistość wirtualną
- Liczba sesji: 14 (każda ok. 1 godziny)
- Planowany okres badania: IX.2018-II poł. 2019.
W ramach badania klinicznego osoby badane zostaną losowo przydzielone do jednego z trzech warunków:
- warunek kontrolny – osoby przydzielone do tej grupy przejdą tradycyjną formę psychoterapii w nurcie poznawczo-behawioralną prowadzoną przez wykwalifikowanego terapeutę
- warunek eksperymentalny 1 – osoby przydzielone do tej grupy przejdą zmodyfikowaną wersję terapii poznawczo-behawioralną, w której wykwalifikowany terapeuta będzie wykorzystywał rzeczywistość wirtualną
- warunek eksperymentalny 2 – osoby przydzielone do tej grupy przejdą autoterapię z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej
O fobii społecznej
Fobia społeczna jest zaburzeniem psychicznym o poważnych następstwach dla rozwoju psychospołecznego, osobistego, edukacyjnego i zawodowego, która często dotyka osoby młode ( późny okres adolescencji, wczesny okres dorosłości). Fobia społeczna stanowi wyodrębnioną kategorię diagnostyczną w obrębie Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych i Zaburzeń Zachowania ICD-10 (F40.1).
Jak wskazano powyżej: „często zaczynają się w okresie pokwitania i koncentrują się wokół obawy przed oceną przez innych ludzi skupionych w stosunkowo małych grupach (w przeciwieństwie do tłumu), prowadzącej do unikania sytuacji społecznych. […] mogą być określone (np. ograniczone do jedzenia w miejscach publicznych, do wystąpień publicznych lub do spotkań z przedstawicielami płci przeciwnej) lub rozlane, obejmujące niemal wszystkie sytuacje społeczne poza kręgiem najbliższej rodziny. […] Fobie społeczne są zazwyczaj związane z niską samooceną i strachem przed krytyka. Mogą się przejawiać jako skargi na czerwienienie się, drżenie rąk, nudności czy nagląca potrzebę natychmiastowego oddania moczu. Osoby dotknięte fobią społeczną często są przekonane, że jeden z tych wtórnych przejawów lęku stanowi pierwotny problem. Objawy mogą nasilać się do rozmiaru napadów lekowych (paniki). Unikanie jest często wyraźne, a w krańcowych przypadkach może prowadzić do całkowitej izolacji społecznej”.
Jak wskazują Wilson i Rapee [2] „lęk i unikanie związane z fobią społeczną mogą prowadzić do znaczącego upośledzenia wielu aspektów funkcjonowania w życiu, łącznie z nauką, pracą zawodową, relacjami interpersonalnymi i odpoczynkiem. Badania wskazują również, że fobia społeczna wiąże się ze wzrostem ryzyka rozwoju współwystępujących zaburzeń psychicznych, a zwłaszcza innych zaburzeń lękowych, zaburzeń nastroju, takich jak duża depresja i zaburzeń na tle nadużywania substancji psychoaktywnych”
Rybakowski [3] odnotowuje, że świadomość poważnych następstw fobii społecznych wzrasta w wyniku przeprowadzanych w ostatnim okresie badań „Dopiero w ostatnich latach wykazano, ze następstwa fobii społecznej mogą być bardzo istotne dla osoby chorującej. U osoby takiej istnieje istotnie mniejsze prawdopodobieństwo zwarcia związku małżeńskiego, uzyskania wyższego wykształcenia oraz otrzymania pracy zgodnie z kwalifikacjami” Z kolej Lucey i Corvin [4] bardzo wysoko oceniają następstwa fobii społecznej jeśli chodzi o występowanie depresji i nadużywania substancji psychoaktywnych, kiedy piszą „Często współwystępuje nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, a nawet u 40% chorych wtórnie występuje depresja.” W tym kontekście można spojrzeć na fobię społeczną jako na zaburzenie cywilizacyjne, co jest wzmacniane faktem, że w literaturze psychiatrycznej pojawiło się ono po raz pierwszy w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. [3] Zaburzenie to z jednej strony uwidacznia i uwypukla podstawy dla współczesnej cywilizacji proces rozluźniania, zerwania więzi społecznych, trudności w relacjach pomiędzy ludźmi, samotności i izolacji, a z drugiej strony przyczynia się właśnie do występowania dokładnie takich zjawisk – powodując samotność, izolację, niemożność tworzenia związków.
Problem ten jest podejmowany przez poważne autorytety na forum publicznym jak np. prof. Bogdan Wojciszke [5], który relacjonuje wstrząsające wyniki badań pochodzących ze Stanów Zjednoczonych w których „okazało się, że znaczna liczba dorosłych Amerykanów twierdzi, iż nie ma z kim porozmawiać o swoich problemach” – cytat ten dokładnie odzwierciedla omawiany tu problem. Co więcej występowanie fobii społecznej przyczynia się do wzrostu zapadalności na dwa aktualnie podstawowe problemy zdrowotne dotyczące sfery psychicznej, takie jak depresja i nadużywanie substancji psychoaktywnych.
W kontekście badania podkreślenia wymagają następujące elementy:
- poważne skutki zaburzenia, łącznie z całkowita izolacją społeczną, zmieniające lub decydujące o codziennym sposobie postępowania danej osoby (jej codziennym wzorcu aktywności), utrudniające/uniemożliwiające tworzenie związków w odpowiedniej dla tego fazie rozwojowej, ograniczające rozwój społeczny w szerszym kontekście (grupa rówieśnicza), utrudniające naukę, ograniczające uzyskiwanie osiągnięć odpowiednich dla możliwości danej osoby i w dłuższej perspektywie uniemożliwiające uzyskanie adekwatnej dla tej osoby sytuacji osobistej, poziomu wykształcenia i pozycji zawodowej
- przede wszystkim funkcjonalny charakter zaburzenia, związany z niską samooceną i obawą przed krytyką – czyli takie kształtowanie wyobrażeń na własny temat lub obrazu własnej osoby które związane jest z przekonaniem o negatywnym spostrzeganiu przez innych w sytuacjach społecznych
- młody wiek osób dotkniętych zaburzeniem
- symptomatologia dotycząca zarówno sfery psychicznej (lęk) jak i zmian fizjologicznych – przyspieszenie bicia serca, pocenie się, przyspieszenie oddychania, uczucie parcia na mocz
- możliwość wyodrębnienia pewnych specyficznych dla danej osoby (zindywidualizowanych) sytuacji w których ma miejsce nasilenie lęku społecznego
- znaczenie społeczne zaburzenia w aktualnej sytuacji kulturowej – izolacji społecznej młodych osób, braku umiejętności społecznych przy koncentracji na aktywnościach opartych na wysoko rozwiniętych technikach informatycznych (jak Internet, gry komputerowe, smarfony, tablety i analogiczne urządzenia) – podkreśla to znaczenie społeczne zaburzenia i jego efektywnego leczenia
Piśmiennictwo:
- ICD-10
- Wilson J.K., Rapee R.M.: Teoria poznawcza i terapia fobii społecznej. W.: Reinecke M.A., Clark D.A.: Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce. GWP , Gdańsk 2005.
- Rybakowski J. Zaburzenia lekowe w postaci fobii. W: Pużyński S., Rybakowski J., Wciórka J.: Psychiatria. Tom 2. Elsevier, Urban & Partner, Wrocław 2011. S.391.
- Lucey J.V., Corvin A.: Zaburzenia lękowe. W: Wright P.,Stern J., Phelan M. (red) Sedno. Psychiatria. Redakcja wydania polskiego Rybakowski J. Rybakowski F. Elsevier, Urban & Partner, Wrocław 2008. S.207
- Jucewicz A: Nie szukaj drugiej połówki. Z prof. Bogdanem Wojciszke rozmawia Agnieszka Jucewicz. Wysokie Obcasy, 23.08.2014, s.22
Dodatkowe materiały:
Rada Naukowa Projektu




FAQ
Badanie pilotażowe, składa się z 4 sesji. Każda sesja trwa ok. 1 godziny. Na pierwszej sesji psychiatra dokona diagnozy oraz poprosi Pana/Panią o wypełnienie serii kwestionariuszy. Następnie zaznajomi Pana/Panią z aplikacją komputerową wykorzystującą rzeczywistość wirtualną. Na dwóch kolejnych sesjach psychoterapeuta przeprowadzi krótką ekspozycję w rzeczywistości wirtualnej (wyświetli Panu/Pani wybrany scenariusz). Na ostatniej sesji odbędzie się podsumowanie i zostanie Pan/Pani poproszona o ponowne wypełnienie kwestionariuszy.
Badanie kliniczne składa się z 14 sesji. Każda sesja trwa ok. 1 godziny. Na pierwszej sesji psychiatra będzie dokonywał diagnozy stanu osoby badanej oraz poprosi Pana/Panią o wypełnienie serii kwestionariuszy. Następnie zaznajomi Pana/Panią z aplikacją komputerową wykorzystującą rzeczywistość wirtualną. Na kolejnych 12 sesjach, w zależności od warunku do którego zostanie Pan/Pani przydzielona, będzie Pan/Pani brał/a udział w tradycyjnej terapii poznawczo-behawioralnej. terapii poznawczo-behawioralnej z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej lub autoterapii z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej.
Nie. Podając dane w formularzu kontaktowym pozwala nam Pan/Pani na kontakt i przekazanie szczegółowych informacji dotyczących badania.
Projekt zakłada dwa badania: pilotażowe i kliniczne – o możliwym przydziale do jednego z nich zostanie Pan/Pani poinformowana przez pracownika firmy Tomorrow Sp. z o.o. po rejestracji na badania.
Rekrutacja osób badanych
Jeżeli:
- Została u Ciebie rozpoznana fobia społeczna
lub
- Jesteś nieśmiały
- Odczuwasz silny lęk podczas wystąpień publicznych
- Masz problem w nawiązywaniu kontaktów społecznych
- Zwykłe sytuacje takie jak zakupy w sklepie, rozmowa z nieznajomym czy udział w spotkaniu towarzyskim są dla Ciebie źródłem stresu i niepokoju
Zarejestruj się i weź udział w badaniach terapii fobii społecznej.
Zarejestruj się!
Dla specjalistów
Jeżeli jesteś specjalistą (np. lekarzem, psychologiem, psychoterapeutą) i masz kontakt z pacjentami u których podejrzewasz fobię społeczną, możesz przekierować ich do nas. Dzięki temu Twoi pacjenci zyskają szasnę na specjalistyczną diagnozę oraz pomoc w postaci profesjonalnej terapii. Napisz pod adres: badania@tomorrow.pro.
Jeżeli jesteś certyfikowanym psychoterapeutą zorientowanym poznawczo-behawioralnie lub jesteś w trakcie certyfikacji, możesz zgłosić się do nas i wziąć udział w projekcie.
Jako psychoterapeuta weźmiesz udział w dużych, profesjonalnych badaniach klinicznych, prowadzonych przez doświadczoną kadrę naukową, a w ramach Twojej aktywności będziesz prowadził tradycyjną terapię poznawczo-behawioralną lub jej zmodyfikowaną wersję wykorzystującą rzeczywistość wirtualną. Za swoją pracę zostaniesz adekwatnie wynagrodzony, a po skończonym badaniu uzyskasz wgląd w publikacje naukowe powstałe na bazie wyników projektu. Jeżeli chciałbyś wziąć udział w projekcie skontaktuj się z nami pod adresem: badania@tomorrow.pro.
Kontakt
Tomorrow Sp. z o.o.
W sprawie dodatkowych informacji dotyczących projektu lub badań prosimy o kierowanie korespondencji pod adres: badania@tomorrow.pro